Cios mamuta
Mamut Europejski – rodzaj trąbowców zamieszkujących połacie północnej Europy, Azji i obu Ameryk do końca ostatniej epoki lodowcowej. Wyginął około 10 000 lat temu i prawdopodobnie był to jeden z pierwszych gatunków do których zniknięcia przyczynił się człowiek. Na mamuty chętnie polowano, bo jednorazowy wysiłek grupy ludzi przekładał się na spore zyski: dużo mięsa i futra oraz kości (na Ukrainie znaleziono szczątki osady, w której do konstrukcji chat używano kosci mamutów). Mamut europejski jest spokrewniony z żyjącym nadal w Azji słoniem indyjskim.
Największe na świecie skupisko kości mamutów europejskich odnaleziono 40 lat temu w Krakowie. Dzisiejsza Ziemia Kozielska była naturalnym obszarem występowania mamuta europejskiego 15-10 tys. lat temu. Zmierzch jego populacji zbiegł się z końcem ostatniego zlodowacenia. Fragment ciosu mamuta eksponowany w Muzeum Ziemi Kozielskiej wydobyto z wyrobiska piasku w Kotlarni. Cios to nazwa charakterystycznie zakręconego zęba (zmodyfikowany siekacz), którego mamut używał do odkopywania ze śniegu roślinności, którą się żywił oraz do walki.